Kedilerde Adım Adım Ağrıyı Tanımlayın

  Bildiğiniz gibi ABD ve Kanada’da köpeklerin kedilerden daha çok sahiplenilmesi , Kuzey Amerika’da köpekleri en popüler pet hayvanı yapmıştır. Ve bir çok kedi sahibi hala kedilerinin sıkıntılarını köpeklerinin ki kadar önemsemiyor. Son yıllarda kedi sağlığıyla  ilgili bir çok güzel şey gerçekleştiriliyor; araştırmalar, el kitapları, devam eden eğitimler, kedi hastalıkları sertifika programları, kedi sağlık girişimleri, yeni  ilaçlar, yeni ürünler ve düzenlenen kedi sağlığı ve refahı için çeşitli yardım organizasyonları. Peki ya siz kedilerin ağrılarını tanımlamak ve tedavi etmek için ne gibi uygulamalar geliştirdiniz? Eğer daha iyi sini yapabileceğinizi düşünüyorsanız, bu yazımızda 8 adımda kedilere ideal bakımı sağlayabilirsiniz. Kedileri şefkatli ve konforlu bir şekilde uzun yıllar yaşamasını sağlayabilirsiniz.

  Buna çalışanlarının arasında küçük anketler düzenleyerek başlayabilirsiniz. Anketlerde ucu açık sorular kullanmaya dikkat etmelisiniz; ‘’Kedilerde ağrı nedenleri hakkında neler düşünüyorsunuz?’’ gibi. Cevabı belli olan sorular gibi görünse de anlaşmanın temel  için tüm ekip bir  fikir sunmuş olur ve bir sonraki adımda  işinizi kolaylaştırır. Anket sonucunda elde ettikleriniz  mutlaka bir sonraki ekip toplantınızda kullanmalısınız, ya da toplantı sırasında bir anket yapıp ve çalışanlarınızdan bir ne toplantı tahtasında not tutturarak tartışma platformu oluşturabilirsiniz. Bu yöntemle tüm çalışanlarınız kedi sahipleri  için kilit adam haline gelir, yani istediğiniz sonucu bilen çalışanlarla; sakin ve rahat kediler.

  Takımınız en sık rastlanan ağrı sebeplerini ; yaralar, kırıklar ve diğer hasarlar, cerrah prosedürler, ağız hastalıkları, pankreatitis ve iltihaplı bağırsak hastalığı olarak saptarken, takımınızdan bir sık rastlanan nedenler, bir diğer de nadir rastlanan sebepleri listelesin. ‘ Büyük annenizin ne tip ağrısı var? ‘ genç takım arkadaşlarınızda ağrıyla ilgili farkındalık yaratmak için uygun bir sorudur. Çalışanlarınızla beraber ağrının derecesini tespit edin ve vakayla ilgili bulduğunuz çözümleri listeleyin. Son olarak, çalışanlarınıza listenizde olmayan ve köpeklerde ağrı meydana getiren sebepler ve bu vakalara kedilerde rastladıklarında nasıl bir yol izleyeceklerin sorun.

  İlginizi çekebilir: Kedi Ödülleri 

  Kedilerin ağrılarını gösterme şekilleri farklıdır, sakın bir yere çekilip, bir kenara kıvrılır ve uyuyormuş gibi gözlerin kapatırlar. Bu kedilerin ağrıya karşı en sık gösterdiği tepkidir. Hatta bu tepki sebebiyle herkes kedilerin ağrılarını sakladığını düşünür. Açıkçası onlar ağrılarını gösteriyor ve onların göze çarpmayan ağrı belirtilerin saptamak siz veteriner hekimlerin işidir. Kedilerin ağrılarıyla ilgili diğer yaygın yanlış anlaşılma da saldırganlık belirtiler ne benzeyen hırlama ve miyavlama gibi uyarma sesleridir.  Ağrı çeken kedilerin mırıldanmalarını hatırlayın. Eğer hastanın çıkardığı seslerin neden ağrı veya korku kaynaklı olduğu belli değilse, kediye hızlı etki eden opioid uygulaması yapın ve 20-30 dakika bekleyin ve nedenin ne olabileceğini değerlendirin. Uzmanlar kedilerde ağrının tanımlanması için bir çok yol olduğunu söylüyorlar, ama en iyi ipucunun kedideki davranış değişikliklerinin olduğunu kabul ediyor. Basit ağrı derecelendirmelerinden bir 0 ile 4 arasında ağının şiddetine göre numaralandırmadır;

  Daha objektif bir ağrı ölçme davranış değişikliklerin gözlemleyerek yapılabilir; İştahta azalma Çevreye ve sahibine olan etkileşiminin azalması İdrar kabını kullanmada  azalma Duruş değişiklikler Palpasyon ve dokunmalara karşı tepki değişiklikler Bu gözlenen değişiklikler hastanın dosyasına not edilmelidir. Klinik ekibiniz, hasta veya yarası olan bir hasta geldiğinde, ilk olarak klinik ve laboratuvar testlerin nasıl yapıyorsa, ağrı derecelendirmeyi de tıpkı bunlar gibi  ilk sıralara koymaları gerekir, ayrıca bütün muayene ve tedaviler sonucunda vakanın takibinin çok önemli  olduğunu bilmelidir.

  Eğer hasta sahibi 11 yaşındaki kedisinin mutfak tezgahına atlama alışkanlığını bıraktığını ve daha uslu bir kedi olduğunu düşünüyorsa biraz daha bu konu hakkında düşünmesi gerekmektedir. Çünkü o bu alışkanlığı bırakma mesajının sebebini anlayamamıştır. Zaten kediler yüksek yerlerde oturmaya ve oradan çevreyi izlemeye bayılırlar. Kedinin bu davranışı bırakma nedeni muhtemelen artritisin sebep olduğu şiddetli ağrıdır. En sık rastlanan diğer bir vaka tarzda; hayvan sahiplerinin kedilerinde bir ağrının olduğunu anlamsız sebeplerle belirtmesidir. Mesela sizin hiçbir anormallik gözlemleyemediğiniz vakalarda ’’Kedim devamlı şu bölgesin her zamankinden daha fazla yalıyor’’ gibi sorular gelebilir. Pek geçmişte bunları nasıl cevapladınız?

  “Her şey normal görünüyor, biraz gözlemleyelim” ya da “Eğer daha kötüleşirse ben bilgilendirin”. Birçok kedi sahibi çok dikkatlidir, eğer kedilerinin ağrısı olduğunu düşünüyorlarsa, tespitler doğru olabilir, bu sebeple onları dinlemeli ve kedi iyice gözlemlemelisiniz. Kedilerin ağrıları önemlidir, gerçektir ve tedavi edilebilir. Eğer bunu sağlarsanız, kediler ve kedi sahipleri için kahraman olabilirsiniz.

  Opiodlerden buprenorfin kedilerde rahatlıkla kullanılabilir ve NSAI ilaçlardan meloxicam kısa süreli kullanılabilir. Her vakada, ilaca karşı beklenmedik tepkiler gerçekleşebilir, bu konuda takımınızı hayvan sahiplerin bilgilendirmeler konusunda eğitmelisiniz.

  Ağrı sağaltımında diğer bir yol ise hedefleme yapılan tedavilerdir.  İki ilacı beraber kullanarak ağrı yolu boyunca farklı noktalar hedef alınır; bir lokal yangıyı gidermeye çalışırken, diğer ilaç ağrıyı beyne taşıyan sinir yoluna etki eder.  Düşük dozlarda ilaçları kombine ederek kullanmak tek ilaç kullanımına nazaran daha etkilidir. Birçok uzman bu tedavi şeklini tercih eder. Son olarak, ağrı geldiğinde tek ilacın bütün ağrıları geçiremeyeceğin aklınızdan çıkarmayın ve her hasta kediyi  bireysel olarak değerlendirin. 

  Ağrı sağaltımı için birçok analjezik, anestezik, antinflamatuar ve anksiyolitik kedilerde kullanılabilir, fakat kedilerde toksik olan ilaçları kullanmamaya dikkat etmelisiniz.

  Glukosaminoglikanlar ve diğer besin takviyeler insanlarda ve hayvanlarda rahatlıkla kullanılmaktadır. Bir çok firma kronik eklem hastalığında kullanılmak üzere çeşitli formlarda eklem koruyucuları üretmektedir. Hatta bazı hayvan mamalarının içerisinde de eklem koruyucuları bulunmaktadır. Ağrısı olan kedilerde bu tip ürünlerin kullanılmasının ileriye yönelik oldukça çok yararı vardır.

  Sadece köpekler ve insanlarda değil, alternatif ağrı sağaltım modeller kedilerde de uygulanabilir. Fakat bu tedaviler uzmanları tarafından yapılmasına dikkat edilmesi gerekmektedir.

  Kedilerin herhangi yaşam aşamalarında görülen ağrının belirlemesinin ve ölçmesinin etkin ve güvenilir olması için belirli bir sınır belirlenmelidir. Kedilerin kullanılan ilaçlara fiziksel ve metabolik cevapları, seri ağrı puanlama ve laboratuvar sonuçları ile takip edilmelidir. Birçok veteriner referans laboratuvarın ilaç izleme profillerin referans alarak takibi gerçekleştirebilirsiniz. Artık siz ve takımınız kedilerde ağrıyı anlayabilir ve ağrının sağaltımını yapabilirsiniz, dahası artık hasta sahiplerinin isteklerin hemen farkedip, talebi yaratacaksınız. Kedilerin kahramanı olmak sizin ellerinizde..

  İlginizi çekebilir: Kedi Kıyafetleri